عقیق: به مناسبت ایام ولادت حضرت ولیعصر (عج)، حجت الاسلام والمسلمین محمدرضا فؤادیان، کارشناس مباحث مهدویت در گفتگویی تخصصی با رسانه حوزه به تبیین و پاسخ‌گویی پیرامون شبهات مهدویت پرداخت که در شماره های مختلف تقدیم شما فرهیختگان خواهد شد.
* پرسش
طولانی شدن انتظار ظهور منجی چه فایده‌ای برای پویایی و پیشرفت جامعه دارد؟
* پاسخ
برای پاسخ به این پرسش مهم، باید به ابعاد مختلف مفهوم انتظار و آثار و برکات آن توجه کنیم.
امام سجاد (ع) در روایتی عمیق و پرمعنا می‌فرماید که خداوند به منتظران واقعی، چنان عقل و فهم والایی عطا می‌کند که دوران غیبت برای آنها همچون زمان حضور و مشاهده امام است.
* انتظار، در تمام جنبه‌های زندگی فردی و اجتماعی انسان تأثیرگذار است
این روایت نورانی نشان می‌دهد که منتظران واقعی از چنان بصیرت و درک عمیقی برخوردار می‌شوند که حتی در زمان غیبت، حضور امام را با تمام وجود درک می‌کنند.
به همین دلیل است که به فرموده امام سجاد (ع)، «انسان‌های عصر انتظار، برترین مردمان هر زمان هستند».
انتظار در معنای حقیقی خود، مفهومی چند بعدی و عمیق است که در تمام جنبه‌های زندگی فردی و اجتماعی انسان تأثیرگذار است.
در بُعد نظامی، منتظر واقعی موظف است همواره آمادگی خود را حفظ کند. این آمادگی نه به معنای انفعال و نشستن در خانه با یک سلاح، بلکه به معنای تلاش مستمر برای تقویت قوای دفاعی است.
همان‌طور که قرآن کریم می‌فرماید: «وَأَعِدُّوا لَهُم مَّا اسْتَطَعْتُم مِّن قُوَّةٍ وَمِن رِّبَاطِ الْخَیْلِ»؛ این آیه شریفه تأکید می‌کند که قوای نظامی منتظران باید همواره در حال رشد و شکوفایی باشد.
در بُعد اجتماعی، انتظار به انسان هویت و آرمان می‌بخشد. این مفهوم چنان عمیق و تأثیرگذار است که امروزه در حوزه‌های مختلف علمی مورد مطالعه قرار می‌گیرد.
مطالعات بین‌رشته‌ای متعددی در زمینه تأثیر انتظار بر بهداشت روان و کاهش آسیب‌های اجتماعی انجام شده است.
این مطالعات نشان می‌دهند که انتظار فرج، تأثیرات مثبت و سازنده‌ای بر سلامت روان فرد و جامعه دارد.
در روایات متعددی، پاداش منتظران واقعی بیان شده است. طبق این روایات، کسی که در انتظار امام زمان (عج) باشد، همچون کسی است که در خیمه آن حضرت حضور دارد.
در روایتی دیگر، منتظر واقعی همانند کسی است که در رکاب پیامبر اکرم (ص) به شهادت رسیده است. این پاداش‌های عظیم نشان‌دهنده اهمیت و البته دشواری مسیر انتظار است.
* انتظار حقیقی، موجب پویایی و فعال شدن جامعه می‌گردد
انتظار در معنای حقیقی خود، کارکردهای متعددی در حوزه‌های مختلف اجتماعی، فرهنگی، سیاسی و اقتصادی دارد. نکته بسیار مهم این است که در روایات، انتظار به عنوان «افضل الاعمال» (برترین اعمال) معرفی شده است.
این تعبیر نشان می‌دهد که انتظار صرفاً یک حالت روحی یا یک اندیشه نیست، بلکه یک عمل است - و نه یک عمل معمولی، بلکه برترین عمل.
اگر فرمودند «افضل الاعمال انتظار الفرج» و نفرمودند «افضل الحالات» یا «افضل الافکار»، به این معناست که انتظار باید در عمل و رفتار منتظر تجلی پیدا کند.
انتظار به معنای حرکت و تلاش مستمر است. طبق آیه شریفه «وَأَن لَّیْسَ لِلْإِنسَانِ إِلَّا مَا سَعَیٰ»، انسان تنها از سعی و تلاش خود بهره می‌برد.
بنابراین، انتظار واقعی به معنای نشستن منفعلانه در خانه و انتظار کشیدن نیست، بلکه باید در تمام اعمال و رفتار منتظر تجلی پیدا کند.
گاهی این شبهه مطرح می‌شود که آیا انتظار باعث رکود جامعه نمی‌شود؟
در پاسخ باید گفت که اتفاقاً برعکس است. امروزه در آثار متعددی از جمله کتاب‌هایی با عنوان «انتظار پویا» تبیین شده که انتظار حقیقی نه تنها باعث رکود نمی‌شود، بلکه موجب پویایی و فعال شدن جامعه می‌گردد.
وقتی می‌دانیم امام زمان (عج) برای اصلاح جامعه تشریف می‌آورند، وظیفه داریم زمینه‌ساز این ظهور باشیم. منتظر مصلح باید خود صالح باشد، همان‌طور که قرآن کریم می‌فرماید:
«أَنَّ الْأَرْضَ یَرِثُهَا عِبَادِیَ الصَّالِحُونَ»؛ این نوع نگاه به انتظار، جامعه را به سمت رشد، صلاح و رستگاری سوق می‌دهد.
این انتظار پویا و سازنده است که می‌تواند جامعه را به سمت آمادگی برای ظهور منجی عالم بشریت هدایت کند و زمینه‌های لازم برای تحقق حکومت عدل جهانی را فراهم سازد.
منبع:حوزه
